26.11. 2025 r. Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW) w Wieliczce w Urzędzie Miasta w sali „Magistrat” zorganizowało 70 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! pt. „Sługa Boża Siostra Norbertanka Emilia Podoska (1845-1889) z Grajowa, patronka Szkoły Podstawowej w Grajowie”.
27.05.2009 r. odbyło się w Wieliczce 137 spotkanie „Wieliczka-Wieliczanie”, a siódme z serii „Wsie w Gminie Wieliczka”: Grajów. Relacja ze spotkania została opublikowana w zeszycie 82 „Biblioteczki Wielickiej”. W nim jest m.in. prelekcja siostry Doroty Goldstrom z Klasztoru Norbertanek w Krakowie o Służebnicy Bożej Siostrze Emilii Podoskiej (1845-1889) i jej rodzinie. „Klub Przyjaciół Wieliczki” zaprosił do współpracy w organizacji 70. spotkania: Klasztor Sióstr Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu pw. św. Jana Chrzciciela i św. Augustyna, Szkołę Podstawową im. Siostry Emilii Podoskiej w Grajowie, Sołectwo Grajów, Parafię pw. NMP Królowej Polski w Raciborsku. Patronat Honorowy nad spotkaniem objął Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka Rafał Ślęczka.
Spotkanie tradycyjnie rozpoczęła prezes Zarządu KPW Jadwiga Duda, organizatorka spotkania witając przybyłych. Wspomniała, że jest to w historii spotkań trzechsetne spotkanie, ponieważ w latach 1998-2017 było 230 spotkań „Wieliczka-Wieliczanie”, z których 174 zostało opracowanych w serii wydawniczej „Biblioteczka Wielicka” w formie zeszytów. Od 2019 r. są spotkania „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! Relacje ze 16-tu spotkań z lat 2019-2020 zostały przedstawione w książce EX LIBRIS SALIS „Wieliczka-Wieliczanie” Bis!. Ocalić przeszłość od zapomnienia” część I wydanej przez Kopalnię Soli „Wieliczka” SA (2025). Egzemplarz książki otrzymał Hubert Cora z KPW, stały bywalec tych spotkań jako uczeń VI LO w Krakowie. Zaprezentowała nowości wydawnicze: książki Piotra Stefaniaka pt. „TYŚ MÓJ, JA TWOJA NAJSŁODSZY JEZU. SŁUGA BOŻA EMILIA AURELIA PODOSKA (1845-1889)”, „PRZESŁAWNA PATRONKA MIASTA KRAKOWA BŁOGOSŁAWIONA BRONISŁAWA”, Rocznik „MAŁOPOLSKA-regiony-regionalizmy-małe ojczyny” tom XVII , bezpłatny miesięcznik regionalny „Głos Wielicki 24” nr 11/2025 a w nim relacja z 69 spotkaniu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! o pt. Alfonsie Długoszu (1902-1975), twórcy i pierwszym dyrektorze Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka i z XX kwesty na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce. Wraz z Anną Kisiel, skarbnik KPW wręczyła dyplomy za udział w kweście: Lucjanowi Rówińskiemu, z-cy burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka ds. społecznych, członkom KPW: Elżbiecie Kaweckiej-Cebuli, Janowi Matzke, Annie Ślęczce.
Emilia Aurelia Podoska urodziła się 7.09. 1845 r. jako jedenaste dziecko rodziców Jakuba Józefa Podoskiego i Marii Kołodziejskiej w Grajowie koło Wieliczki. Ochrzczona została trzy miesiące później w kościele parafialnym w Ptaszkowej. Rodzina ta wyróżniała się w otoczeniu religijnością i patriotyzmem. Ojciec brał udział w powstaniu listopadowym w 1830 r, a bracia Emilii: Hilary i Józef w powstaniu styczniowym w 1863 r. Po otrzymaniu podstawowego wykształcenia w domu rodzinnym Emilia kształciła się dalej w średniej szkole klasztornej sióstr Klarysek w Starym Sączu. Ukończyła ją w roku 1870.W tym samym roku wstąpiła do klasztoru sióstr Norbertanek w Krakowie. Po ukończeniu nowicjatu złożyła śluby zakonne 12.05. 1878 r. W trzy lata później zdała państwowy egzamin nauczycielski. Przez 5 lat kierowała szkołą w tymże klasztorze. Od roku 1886 aż do śmierci (1889) była mistrzynią nowicjatu. Starała się swoją miłość do zakonu przelać na wychowanki. W codziennym życiu wyróżniała się sumiennością i pracowitością. Jako wychowawczyni wymagająca, jednak pełna dobroci i taktu pedagogicznego, cieszyła się pełnym zaufaniem swoich uczennic. W stosunku do wszystkich cechowała ją pogoda ducha i rozwagą. Wymagająca dla siebie, pełna dobroci dla innych umiała łączyć umiłowanie reguły zakonnej z życzliwością i zrozumieniem potrzeb dla drugich. Odznaczała się głęboką miłością do Jezusa Eucharystycznego i Matki Najświętszej.
Życie swoje złożyła w ofierze w intencji swojego zakonu. Zmarła na zapalenie płuc 22. 05. 1889 r. z regułą w ręku. Pochowana została w grobowcu zakonnym na cmentarzu salawatorskim. 22.06.1994 r. miała miejsce ekshumacja szczątków s. Emilii Podoskiej do kościoła Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu. 12.05.1995 r. Kościół przyznał siostrze Emilii Podoskiej tytuł sługi Bożej i wydano dekret akceptujący rozpoczęcie procesu kanonizacyjnego w archidiecezji krakowskiej. Pamięć o jej świątobliwym życiu i ofierze przetrwała do czasów obecnych. Podziękowania napływające do klasztoru świadczą o nadzwyczajnych łaskach, które Pan Bóg udziela proszącym za jej pośrednictwem.
Z program artystycznym pt. „Droga do świętości siostry Emilii Podoskiej jako wzór do naśladowania” wystąpili uczniowie Szkoły Podstawowej w Grajowie pod kierunkiem nauczycielek: Eweliny Górczyk i Joanny Klimek.
Joanna Klimczyk: „Dla nas, jako twórców tego szkolnego przedsięwzięcia, udział w cyklu „Wieliczka – Wieliczanie BIS” był czymś więcej niż tylko występem – było spotkaniem serc z historią naszej patronki. Uczniowie i uczennice Szkoły Podstawowej im. siostry Emilii Podoskiej w Grajowie pragnęli opowiedzieć o jej życiu tak, jak ją poznaliśmy: przez cnoty i wybory, które uczyniły ją wielką. Od pierwszych chwil zapraszaliśmy publiczność do naszego kruchego, poetyckiego świata. To nie był tylko spektakl – to była opowieść o wierze, miłości i wierności, którą staraliśmy się wypowiedzieć gestem i słowem.
Mini prezentacja miała formę kameralnego spektaklu. Dwóch narratorów przywoływało kolejne cnoty siostry Emilii: wiarę, oddanie, pokorę, miłość, wierność, cierpliwość i pracę nad sobą. Każda z nich łączyła się w naszej opowieści z konkretnym momentem z jej życia – od dzieciństwa pełnego modlitwy, przez patriotyczne poświęcenie rodziny, aż po posługę w klasztorze i przyjęcie choroby. Na tle słów sześć uczennic w delikatnych strojach baletowych tańczyło z szarfami do muzyki Hani Rani i Dobrawy Czocher, tworząc obrazy, które współgrały z narracją. Jedno z czytanych zdań szczególnie oddawało nastrój wieczoru: „Miłość jest sercem każdej świętości. Jej miłość miała wiele twarzy: czułe spojrzenie na wychowankę, dłonie, które bez wahania podały jałmużnę, serce, które w Eucharystii spotykało się z Bogiem.” To właśnie miłość i oddanie przenikały całą historię.
Kulminacją było wyrecytowanie modlitwy „Tyś mój, ja Twoja”– wiersza, w którym siostra Emilia wyraża swoje pragnienie zjednoczenia z Chrystusem. Po jego ostatnim wersie baletnice wypuściły ku niebu balony symbolizujące siedem omawianych cnót. Ten prosty gest był dla nas manifestacją wiary, że wartości, o których mówiliśmy, są drogowskazem nie tylko dla nas, ale i dla każdego, kto chciał ich dotknąć.
Byliśmy wzruszeni, widząc skupienie i czułość w oczach widzów. Cisza towarzysząca naszemu występowi była dla nas znakiem, że udało się oddać ducha siostry Emilii – ducha dobroci i pokoju. Mamy nadzieję, że ta chwila wspólnego przeżycia na długo pozostanie w pamięci uczestników i stanie się zachętą, by szukać świętości w codziennych wyborach i szerzyć kult Siostry Emilii Podoskiej.”
Publiczność występ nagrodziła brawami. Kolejno zebrani oglądali filmu wieliczanina Ignacego Kowalewskiego pt. „NIEPODLEGŁA RODZINA PODOSKICH”.
Z prelekcjami wystąpili: Siostra Gertruda Zofia Cetnarowska, przeorysza Klasztoru Sióstr Norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu -„Służebnica Boża Siostra Emilia Podoska (1845-1889), norbertanka z Grajowa i Jej rodzina - naszą radością i naszym wzorem.”: „Witam najserdeczniej wszystkich tu zebranych. Przyjechałyśmy z Krakowa, ze Zwierzyńca z klasztoru gdzie przebywała i uświęcała się siostra Emilia Podoska. Na filmie było przedstawione jej życie i życie duchowe, jej słowa „TYŚ JEST MÓJ, A JA TWOJA”. Te słowa utkwiły w mojej pamięci, one powinny towarzyszyć przez całe życie nie tylko siostrom zakonnym ale każdemu z nas. Wszyscy idziemy do świętości w takim szeregu życia chrześcijańskiego, religijnego do Nieba. My idziemy jako siostry zakonne a wszyscy inni idą też do tego samego celu. Siostra Emilia Podoska od 1.09.2015 r. jest patronką Szkoły Podstawowej w Grajowie, patronką dla dzieci, młodzieży, nauczycieli, którzy pracują razem z dziećmi. Jesteśmy pod wrażeniem i bardzo wdzięczne jako Zakon, Klasztor, że nasza siostra jest patronką szkoły w Grajowie. My jesteśmy razem z wami i wy jesteście z nami. My będziemy modlić się za was, a wy będziecie pamiętać o nas i niech tak pozostanie na pokolenia, tak w szkole jaki w naszym zakonie. Wszystkich pozdrawiam od nas sióstr z Salwatora. Dziękuję uczennicom i uczniom, którzy tak pięknie w występie odtworzyli życie siostry Emilii. Rodzice, nauczyciele wpajają ducha religijnego dzieciom i w ten sposób wewnętrznie przygotowują je do życia. Wszystkim życzę Szczęść Boże.”
Po siostrze przeoryszy wystąpili: Piotr Stefaniak, krakowski pisarz, dziennikarz, historyk - „Emilia Podoska - Grajowianka: nauczycielka i norbertanka - okruszki wspomnień”; ksiądz Kazimierz Kubik były proboszcz Parafii pw. NMP Królowej Polski w Raciborsku - „14.06.2009 r. poświęcenie tablicy Emilii Podoskiej w kościele w Raciborsku”; Lucjan Rówiński, dyrektor Szkoły Podstawowej w Grajowie w latach 2015-2019 - „1.09. 2015 r. nadanie Szkole Podstawowej w Grajowie imienia Siostry Emilii Podoskiej.”; Aneta Grabowska, dyrektor Szkoły Podstawowej w Grajowie - „Dzień dzisiejszy w szkole w Grajowie i troska o pamięć o patronce.”; siostra norbertanka Assumpta Marcićkiewicz - „O ekshumacji szczątków Emilii Podoskiej w 1994 r. Różaniec siostry Emilii”. Prowadząca spotkanie podziękowała prelegentom za wygłoszone prelekcje i wręczyła im egzemplarze rocznika „Małopolska…”, a uczniom upominki przygotowane przez Annę Kublę z UMiG Wieliczka. Zaprosiła zebranych na kolejne 71 spotkanie „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! uwaga wyjątkowo w czwartek 18.12.b.r. o godz.16.00-tej w sali „Magistrat”, a 18-te z serii: „Wielickie rodziny…We dwoje 50 lat i więcej…rodzina nauczycieli absolwentów Liceum Pedagogicznego w Bochni z 1970 r. i wcześniej”.
Krzysztof Kasprzyk z KPW wykonał wspólne zdjęcie uczestników spotkania. W spotkaniu uczestniczyły 63 osoby wpisane do „Kroniki Spotkań” w tym prelegenci, nauczyciele i uczniowie Szkoły Podstawowej w Grajowie im. siostry Emilii Podoskiej, mieszkańcy Grajowa z byłą sołtys Anną Cygan i jej synem Maciejem, sołtysem Grajowa, Cecylia Strojny, poetka, parafianie z Parafii pw. NMP Królowej Polski w Raciborsku, Beata Cabaj-Świech ze Stowarzyszenia Św. Kingi i Św. Jadwigi w Krakowie, Mariusz Lachowicz, Redaktor Naczelny Dziennikarskiej Agencji Informacyjnej Info-Press, uczniowie PCKZiU i 19 członków KPW. Uczestnicy spotkania od Sióstr Norbertanek otrzymali ww. książkę o siostrze Emilii Podoskiej oraz obrazki z jej wizerunkiem. Dziękujemy Pani Katarzynie Skowron za przygotowanie sali „Magistrat” na spotkanie i troskę o jego uczestników.
Opracowała: Jadwiga Duda
