4 grudnia 2025 roku obchodziliśmy 82. rocznicę tragicznych wydarzeń, które rozegrały się w Wieliczce podczas II wojny światowej.
Tego dnia brutalny niemiecki terror odebrał życie dziesięciu niewinnym Polakom. Była to bestialska egzekucja, dokonana w odwecie za śmierć Emanuela Kesslera – komendanta straży przemysłowej w Kopalni Soli, który zginął 2 grudnia 1943 r. w wyniku akcji zbrojnej.
W odpowiedzi Niemcy wybrali dziesięciu więźniów politycznych przetrzymywanych w krakowskim więzieniu Montelupich i wykonali na nich publiczny wyrok śmierci.
Egzekucja odbyła się naprzeciw warzelni, przy dzisiejszej ul. Edwarda Dembowskiego. Skazanych oskarżono o rzekome „podstępne zamordowanie niemieckiego obywatela”, jak głosiło hitlerowskie obwieszczenie.
Według dotychczasowych ustaleń wśród rozstrzelanych byli min.:
Florian Daniel z Gdowa, Stanisław Waś ze Staniątek, Stefan Słoczek z Woli Duchackiej, Tadeusz Serkowski z Krakowa, Józef Rozpądek z Krakowa.
Świadkami tego dramatycznego wydarzenia byli pracujący w warzelni górnicy, którzy obserwowali egzekucję z okien zakładu.
Dziś w tym symbolicznym miejscu stoi pomnik ufundowany przez górników Kopalni Soli „Wieliczka”.
To nie tylko materialny znak pamięci, lecz także głęboki wyraz szacunku dla tych, którzy zginęli jako ofiary niemieckiego terroru.
3 grudnia 2025 roku odbyły się uroczystości upamiętniające 82. rocznicę tej zbrodni.
W imieniu Rafał Ślęczka - Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka w uroczystościach uczestniczyli: Zastępca Burmistrza ds. Społecznych Rówiński Lucjan oraz Zastępca Burmistrza ds. Rozwoju Michał Roehlich. Obecni byli również: przedstawiciele Powiatu Wielickiego, reprezentanci Kopalni Soli „Wieliczka”, Piotr Marzec – wiceprzewodniczący Gminnej Rady Seniorów, przedstawiciele Stowarzyszenia Klubu Przyjaciół Wieliczki, nauczyciele i uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Matejki w Wieliczce oraz rodziny ofiar.
Po uroczystej, pełnej zadumy akademii — przygotowanej z wielką wrażliwością i dojrzałością przez uczniów klasy III, Liceum Ogólnokształcące im. Jana Matejki w Wieliczce pod kierownictwem nauczycielki historii Pani Bożeny Marciniak— głos zabrał pan Piotr Marzec. W poruszającym wystąpieniu podkreślił, że młodzi są naszą przyszłością...Życzył wszystkim odwagi — odwagi do pielęgnowania polskiej tożsamości, języka i historii; odwagi, by nigdy nie wstydzić się tego, kim jesteśmy jako naród.
Następnie głos zabrała pani Jadwiga Duda, Prezes Stowarzyszenia Klub Przyjaciół Wieliczki, która odczytała treść afisza śmierci dotyczącego egzekucji z 4 grudnia 1943 r., zachowanego w książce Stanisława Dąbrowy-Kostki „Hitlerowskie afisze śmierci” (1983).
Po oficjalnych wystąpieniach uczestnicy złożyli kwiaty, zapalili znicze 
oddali hołd zamordowanym pod Pomnikiem Bohaterów Poległych za Ojczyznę.
Pamięć o ofiarach tej straszliwej zbrodni jest naszym moralnym obowiązkiem.
To dzięki niej budujemy wspólnotę opartej na prawdzie, szacunku i odpowiedzialności — wobec historii, wobec przyszłych pokoleń i wobec siebie nawzajem. W ciszy i refleksji oddajemy cześć tym, którzy zginęli, abyśmy dziś mogli żyć w wolnej Polsce.
