22.05. (czwartek) 2025 r. Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki”(KPW) na zaproszenie Stowarzyszenia Przyjaciół Świątnik Górnych (SPŚG) uczestniczyło w wycieczce do Sulisławic, Sandomierza i Baranowa Sandomierskiego. Organizatorem wycieczki była prezes SPŚG Aleksandra Nocuń. Wycieczka odbyła się w związku z przypadającym w 2025 r. 25-leciem Stowarzyszenia Przyjaciół Świątnik Górnych, który uroczyście obchodzono w Świątnikach 26 i 27.04 b.r. Zwiedziliśmy w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Sulisławicach prowadzone przez Ojców Zmartwychwstańców (Zgromadzenie Zmartwychwstania Grobu Pańskiego).
Sanktuarium od drogi otacza wysoki mur z dzwonnicą – bramą. Tu byliśmy w dwóch kościołach: nowym z XIX w. i starym z XII w. zbudowanym w stylu romańskim. (foto) Nowy kościół z lat 80.tych XIX w. słynie z cudownego obrazu Matki Boskiej Bolesnej zwaną Matką Boską Sulisławską. W głównym ołtarzu świątyni znajduje się cudowny wizerunek - obraz, o wymiarach 22×22 cm przedstawiający Matkę Boską podtrzymującą i opłakującą cierpiącego Chrystusa ukazanego w tłoczni mistycznej i prezentującego widzowi swoje rany. Od XVII wieku Sulisławice słyną jako sanktuarium maryjne zwane „Sandomierską Częstochową” ściągając setki pielgrzymów odwiedzających i modlących się przed cudownym obrazem Matki Boskiej Bolesnej. W podziemiach starego kościoła p.w. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, w czasie okupacji niemieckiej w latach (1943-1944) znajdowała się drukarnia partyzantów Armii Krajowej grupy „Jędrusiów”. Obecnie w zakrystii tego kościoła znajduje się Izba Pamięci Organizacjo ODWET i Oddziału Partyzanckiego „JEDRUSIE”. Oprowadzał nas jeden z Ojców.
Następnie udaliśmy się do Sandomierza, który zwiedzaliśmy z przewodniczką. To miasto królewskie położone nad Wisłą, usytuowane na Nizinie Nadwiślańskiej. W 1286 r. uzyskało prawo składu. W 2017 r. uznane zostało za Pomnik Historii. Najpierw dotarliśmy pod wzgórze, na którym znajduje się zamek - obecnie muzeum. Udaliśmy się do bazyliki katedralnej Narodzenia NMP. To kościół gotycki wzniesiony z cegły ok. 1350-1370, rozbudowany w poł. XV w. o barokowym wystroju. Ołtarz główny zdobi obraz Narodzenia Najświętszej Marii Panny z końca XIX w. Ściany świątyni zdobi 16 obrazów o nazwie „Martyrologium romanum” przedstawiają męczeństwo pierwszych chrześcijan w I i II wieku. Obok katedry barokowa dzwonnica. Odwiedziliśmy Dom Długosza, gdzie mieści się Muzeum Diecezjalne. Budynek ten był ufundowany przez kronikarza Jana Długosza w XV w. i należał do księży misjonarzy. Jest w nim siedem sal, w których znajduje się ekspozycja stała urządzona według zamysłu Karola Estreichera z 1937 r. jakim było zachowanie od utracenia pamiątek przeszłości narodowej i kościelnej. Powstała ze zbiorów prywatnych. Podziwialiśmy tu m.in. rękawiczki królowej Jadwigi. Kolejno udaliśmy się na rynek, na środku którego stoi ratusz, gdzie rozpoczyna się zwiedzanie podziemi. Przy rynku w jednej z kamienic jest nowe muzeum Czary Napary, które zwiedzaliśmy. To jedyna w Polsce interaktywna wystawa odkrywająca tajemniczy, magiczny i uzdrawiający świat roślin i ziół nazwana Akademią Ziołową Marcina z Urzędowa. Tu każdy mógł coś zakupić do domowej apteczki.
Kolejno przez tereny rekreacyjne powstałe po dawnej kopalni siarki w Tarnobrzegu udaliśmy się do zamku w Baranowie Sandomierskim. (foto) Baranów znajduje się już w województwie podkarpackim, w powiecie tarnobrzeskim. Leży nad Wisłą i Babulówką – prawobrzeżnym dopływem Wisły. W 1354 r. uzyskało prawo niemieckie od króla Kazimierza Wielkiego. Miasto rozwijało się dzięki handlowi zbożem. Na prawym brzegu Wisły położona jest najcenniejsza i najpiękniejsza dawna rezydencja magnacka - zamek. Ten obiekt architektury renesansowej jest jednym z najlepiej zachowanych w Europie. Został wzniesiony pod koniec XVI w. w miejscu średniowiecznego, obronnego dworu rycerskiego. W XV wieku dwór baranowski należał do szlacheckiej rodziny Baranowskich. Na przełomie XV i XVI wieku właścicielem Baranowa został wielkopolski ród Górków. W 1569 r. Stanisław Górka sprzedał dobra baranowskie Rafałowi Leszczyńskiemu. Obecny kształt zamku stanowi przykład wytwornego stylu zamożnej rodziny Leszczyńskich. Wspaniałą architekturę, ukształtowaną na wzór królewskiego Wawelu w Krakowie, rezydencja zwana „Małym Wawelem" zawdzięcza najprawdopodobniej włoskiemu architektowi i rzeźbiarzowi Santi Gucci'emu. Ostatnim właścicielem zamku z rodu Leszczyńskich był Rafał X, którego syn - Stanisław Leszczyński, był królem Polski. Zamek w Baranowie Sandomierskim przechodził kolejno w posiadanie rodzin Wiśniowieckich, Sanguszków, Lubomirskich, Małachowskich, Potockich i Krasickich. W posiadaniu rodziny Dolańskich zamek pozostał do wybuchu drugiej wojny światowej. Po zniszczeniach dokonanych podczas wojny zamek w latach 1959-1969 został odbudowany i odrestaurowany przez państwo pod kierunkiem prof. Alfreda Majewskiego. Następnie obiekt przekazano Kopalniom i Zakładom Przetwórczym Siarki „Siarkopol" w Tarnobrzegu. Od 1997 r. właścicielem Zespołu Zamkowo-Parkowego jest Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. Zamek w Baranowie Sandomierskim jest budowlą trzykondygnacyjną i został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada cztery okrągłe baszty w narożach, prostokątną wieżę pośrodku ściany frontowej oraz wewnętrzny dziedziniec otoczony pięknymi, dwukondygnacyjnymi krużgankami.
Po zwiedzaniu zamku z przewodniczką, w restauracji spożyliśmy obiad. Na trasie wycieczki dopisała nam pogoda. Do domu wróciliśmy w deszczu na godz. 20.00-tą. W wyciecze uczestniczyło 30 osób w tym z KPW: Marta Borowiec, Jadwiga Duda, prezes Zarządu, Halina i Marian Dylągowie, Grażyna Hojda, Edyta Huziuk, Małgorzata Złomek oraz osoby zaprzyjaźnione z KPW: Helena Gibała, Ewa Kiszka, Wanda Polan, Małgorzata Ślusarek, Czesława Wyka z córką Anną, Janina Zając. Dziękujemy Pani Aleksandrze Nocuń za zaproszenie nas do udziału w wycieczce, która także zbliżyła do siebie członków Klubu Przyjaciół Wieliczki i Stowarzyszenia Przyjaciół Świątnik Górnych.
Opracowała Jadwiga Duda
