Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW), zaprasza 29. 10. (środa) 2025 r. na godz.16.00-tą do Wieliczki do sali „Magistrat” w Urzędzie Miasta i Gminy przy ul. Powstania Warszawskiego 1 na 69 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! pt. „Ku pamięci Alfonsa Długosza (28.07.1902-7.11.1975), rodem z Trzebini, artysty-malarza, nauczyciela, dziejopisa, twórcy i pierwszego dyrektora Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, członka „Klubu Przyjaciół Wieliczki” - w 50 rocznicę śmierci”.
KPW zaprosiło do współpracy w organizacji spotkania: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Trzebińskiej „COR”, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, Wielickie Centrum Kultury. Patronat Honorowy nad spotkaniem objął Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka Rafał Ślęczka.
W programie spotkania zaplanowano projekcję filmu pt. „Pasja z głębi ziemi. Alfons Długosz i dzieło jego życia" (Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, 2022 r.). Prelekcje wygłoszą: Witold Siemek, prezes i Małgorzata Biegun-Siemek, członek Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Trzebińskiej „COR” - „Alfons Długosz XX-wieczny człowiek renesansu"; dr Mateusz Gil, historyk z Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka - „Spuścizna Alfonsa Długosza”; Jadwiga Duda, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” - „Pamięć o Alfonsie Długoszu w Stowarzyszeniu „Klub Przyjaciół Wieliczki”. Po prelekcjach wspomnieniami o Alfonsie Długoszu podzielą się m.in.: Wojciech Faruzel, prof. Andrzej Gaczoł, Elżbieta Kalwajtys, Michał Kaszowski, Bolesław Gawron i inni.
Oprawę plastyczną spotkania tworzyć będzie wystawa reprodukcji obrazów Alfonsa Długosza wypożyczonych z Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Spotkanie przygotowała i prowadzi Jadwiga Duda, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”.
Spotkanie jest otwarte i może wziąć w nim udział każdy zainteresowany.
ZAPRASZAMY!
Uwaga: W dniu 50-tej rocznicy śmierci Alfonsa Długosza 7.11. (piątek) b.r. o godz.15.00-tej spotykamy się na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce nad grobem śp. Alfonsa Długosza i jego rodziny (przy głównej alei) aby wspólnie się pomodlić, złożyć kwiaty i znicze.
Opracowała: Jadwiga Duda
ALFONS DŁUGOSZ (28 VII 1902 - 7.11.1975), pedagog, artysta malarz i fotografik, twórca i pierwszy dyrektor Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce (Autoportret , ol. pł. 1973 r.)
Urodził się w Trzebince k. Chrzanowa. Po ukończeniu szkoły średniej podjął studia za granicą, najpierw w Staatliche Kunstgewerbeschule w Berlinie, a następnie w Akademie der Bildenden Kunste w Dreźnie. Do kraju powrócił w 1922 r. i zatrudnił się jako nauczyciel w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Sierszy k. Trzebini. W okresie międzywojennym wielokrotnie zmieniał miejsce zamieszkania, m.in. był profesorem gimnazjalnym w Kozienicach, Skarżysku Kamiennej i Warszawie. W 1938 r. po przyłączeniu Zaolzia do Polski, przeniósł się do Orłowej, gdzie podjął obowiązki urzędnika w pionie administracyjnym tamtejszej kopalni.
Do Wieliczki przybył 11 listopada 1939 r. i tutaj mieszkał do końca swojego życia. W czasie okupacji hitlerowskiej pracował w jednej z krakowskich firm, a wolnych chwilach malował i współorganizował życie kulturalne w mieście. Przez pierwsze powojenne lata uczył rysunków w wielickim gimnazjum. Przełom w jego życiu stanowił rok 1949, kiedy to naczelną ideą, której podporządkował swój talent i energię, stało się ratowanie i udostępnianie społeczeństwu bezcennego zabytku, jakim jest wielicka kopalnia soli. W towarzystwie doświadczonych górników, Jana Wąsika i Franciszka Krzeczkowskiego, przemierzał kilometry podziemnych wyrobisk 700-lertniej kopalni. Gromadził porzucone narzędzia pracy, dawne maszyny i urządzenia, dające świadectwo wielowiekowego trudu górniczego, a także skały, kryształy solne i skamieliny. Z zebranych obiektów urządził pierwszą wystawę, otwartą 2 grudnia 1951 r. w komorze Warszawa; dzień ten stanowi początkową datę działalności Muzeum Żup Krakowskich. Dzięki pozyskaniu kolejnych zabytków powstała pod jego kierunkiem (w 1966 r.) w zespole komór Russegger, Maria Teresa, Modena, Kraj, Pstrowski (Saurau) na trzecim poziomie kopalni (135 m pod ziemią) stała ekspozycja muzealna. Zgromadzono tam nadto wydobyte z zawałów unikatowe maszyny i urządzenia górnicze, stanowiące dziś jedyną tego typu kolekcję na świecie, a także obiekty muzealne innego rodzaju, jak archiwalia, dokumenty historyczne, dawne mapy górnicze, wykopaliska archeologiczne i okazy geologiczne ze wszystkich kopalń soli w Polsce. Usytuowana w naturalnych wnętrzach kopalni ekspozycja daje pełny obraz dziejów żup krakowskich (tzn. kopalń i warzelń soli w Wieliczce i Bochni) - największego przedsiębiorstwa Rzeczpospolitej w epoce przedrozbiorowej, będącego zarazem pomnikiem przyrody i ludzkiej pracy.
A.Długosz wykonał ok. 200 rysunków, akwarel i obrazów olejnych, z których blisko połowa znajduje się w zbiorach wielickiego muzeum; niektóre z nich autor umieścił w stałej ekspozycji jako ilustrację do prezentowanej tematyki (np. zjazd ludzi i koni do kopalni, wypalanie metanu przez ‘pokutników’, różnorodne prace górnicze.). Był również znakomitym fotografikiem. W wydanej w 1958 r. monografii „Magnum Sal jako zabytek kultury materialnej” zamieścił 134 fotografie przedstawiające uroki kopalni.
W kierowanej przez siebie placówce A. Długosz zadbał również o rozwój badan naukowych i ich publikowanie, zapraszając do współpracy grono znanych profesorów, reprezentujących różne dziedziny wiedzy, i tworząc w Muzeum specjalistyczne działy naukowe. Od 1965 r. wydawany jest periodyk muzealny pt. „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce (w 2007 r. opublikowano tom XXV). Wydany w 1976 r. tom VI tego wydawnictwa poświęcony został osobie pierwszego dyrektora muzeum, zamieszczony tam jest życiorys, biografia oraz wykaz prac plastycznych znajdujących się w zbiorach muzeum.
-
Długosz zmarł 7 listopada 1975 r. w Wieliczce. spoczywa na miejscowym cmentarzu w grobie rodzinnym (kw. VII). W pierwszą rocznicę śmierci w Muzeum zup Krakowskich zorganizowano sesję naukową poświęconą działalności twórcy Muzeum, które w 1961 r zostało uznane za centralną instytucje podległa ministrowi Kultury i sztuki, a reprezentacyjnej komorze (w obrębie podziemnej ekspozycji) i ulicy, przy której mieszkał, nadano jego imię. - napisał Wojciech Gawroński w „SŁOWNIKU BIOGRAFICZNYM WIELICZAN” (Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, 2008) str.40-41
