13.04. (środa) 2022 r. o godz.13.00-tej w Wieliczce na Cmentarzu Komunalnym na zaproszenie Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW) odbyło się 124 spotkanie z cyklu „Mnie Ta Ziemia od innych droższa”. Tematem spotkania było: „Pamiętamy o ofiarach zbrodni katyńskiej z Ziemi Wielickiej - po 82 lat (1940-2022) i w 79. rocznicę (1943-2022) ogłoszenia informacji o odkryciu masowych grobów oficerów Wojska Polskiego w Katyniu”.
Spotkanie odbywało się przed Domem Pogrzebowym, przed tablicą na jego frontonie o treści: „PAMIĘCI PATRIOTÓW ZIEMI WIELICKIEJ POMORDOWANYCH NA WSCHODZIE W KATYNIU I ŁAGRACH SOWIECKICH W LATACH 1939 – 1956. WIELICZKA 1999” oraz w kwaterze 34 „Dębów Pamięci”. Prowadząca spotkanie Jadwiga Duda, prezes S „KPW” przywitała zebranych. Przedstawiła w zarysie historię zbrodni katyńskiej. Zaprosiła Macieja Rzepeckiego, ucznia Szkoły Podstawowej nr 2 w Wieliczce do odczytania treści tablicy. Maciej Rzepecki odkrył, że jego rodzina związana jest z podpułkownikiem Józefem Lidwinem i majorem Zygmuntem Paluchem, którzy w 1940 r. zostali zamordowani strzałem w tył głowy przez funkcjonariuszy NKWD Charkowie.
Z prośbą do Boga o pokój wieczny dla ofiar, oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu i łagrach sowieckich wszyscy zebrani odmówili wspólnie modlitwę: „Ojcze nasz…Zdrowaś Mario...Wieczne odpoczywanie…” Następnie delegacje składały kwiaty: od Gminy Wieliczka: sekretarz Adam Marek Panuś i dyrektor Zarządu cmentarza Antoni Sowa, od Starostwa w Wieliczce: sekretarz Rafał Ślęczka i radny, członek Zarządu Stanisław Kyrc, od Poseł na Sejm RP Urszuli Ruseckiej Piotr Siemczonek, od Oddziału Krakowskiego Instytutu Pamięci Narodowej (IPN): naczelnik Rafał Dyrcz i jego zastępca Jacek Kwilosz, od Klubu Przyjaciół Wieliczki: Marta Borowiec, Jadwiga Duda, Jan Matzke, Aldona Maria Pawłyk.
Wspólnie zaśpiewano hymn narodowy „Jeszcze Polska nie zginęła…” i wykonano pamiątkowe zdjęcie uczestników uroczystości przed tablicą. (foto). Prowadząca uroczystość poinformowała zebranych, że warto zobaczyć w Wieliczce przy szybie Daniłowicza wystawę planszową na temat zbrodni katyńskiej, którą urządziło Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka oraz zachęciła uczestników do przeczytania książki Józefa Czapskiego „Na nieludzkiej ziemi”. Józef Czapski był jeńcem obozu w Starobielsku od 27.09.1939 r. do 25.05.1940 r. - ocalał jako jeden z 79. Następnie udano się do nowej części cmentarza, do kwatery 34 „Dębów Pamięci”. Przy wejściu do niej oczekiwał na nas wieliczanin dr hab. inż. arch. Andrzej Gaczoł, siostrzeniec porucznika Jana Fitzke zamordowanego w 1940 r. w Katyniu. Przybliżył na postać wujka, archeologa, który w 1939 r. był dyrektorem Muzeum w Łucku. Na budynku Muzeum w Łucku w 2010 r. Jana Fitzke upamiętniono tablicą. Wszyscy zgromadzili się przed tablicą upamiętniającą 40 oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w 1940 r. przez NKWD strzałem w tył głowy w: Katyniu, Charkowie, Twerze. Dęby te zostały posadzone przez Gminę Wieliczka w ramach Ogólnopolskiej Akcji: „KATYŃ… OCALIĆ OD ZAPOMNIENIA” w latach 2009-2017. Maciej Rzepecki odczytał stopnie wojskowe, imiona i nazwiska 40 wieliczan zamordowanych w 1940 r. przez NKWD. W ich intencji odmówiono modlitwy: „Ojcze Nasz… Zdrowaś Mario.. i Wieczne odpoczywanie…”. Kwiaty pod tablicą złożyli od IPN: Rafał Dyrcz i Jacek Kwilosz a od S „KPW”: Jadwiga Duda, Hanna Kozioł, Jan Matzke. Zaśpiewano hymn narodowy „Jeszcze Polska nie zginęła…”.
Prowadząca uroczystość wspomniała, że aktualnie w Wieliczce mieszka Aleksandra Tobola, córka ofiary zbrodni katyńskiej podporucznika Andrzeja Barana, zamordowanego w 1940 r. w Twerze. 12. 04. b.r. zmarł inż. Roman Szablowski, syn kapitana Ignacego Szablowskiego zamordowanego w Charkowie, upamiętnionego „Dębem Pamięci” w wielickiej kwaterze. W uroczystości uczestniczył Stanisław Stawarczyk, krewny porucznika Mieczysława Dziewońskiego zamordowanego w 1940 r. w Twerze. Wspomniał, że w Grudziądzu mieszka jego syn. Pod każdym z „Dębów Pamięci” i przed tablicami, które podają kogo dąb upamiętnia paliły się znicze dzięki staraniu Justyny Kozioł z Wydziału Kultury Urzędu Miasta i Gminy Wieliczka. Maciej Rzepecki zapalił swoje znicze przed dębami krewnych: ppłk. Józefa Lidwina i ppłk. Zbigniewa Palucha. W uroczystości uczestniczyła grupa uczniów z Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego w Wieliczce pod opieka Dariusza Tanculi, nauczyciela historii. Wszystkim uczestnikom uroczystości dziękujemy za udział w niej. (foto). Dla KPW przebieg uroczystości fotografował Marian Sipióra.
Opracowała Jadwiga Duda
