19.01. (czwartek) 2023 r. wieliczanie ze Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” zwiedzali Muzeum Tadeusza Kantora „Cricoteka” znajdujące się w Krakowie-Podgórzu w budynku starej elektrowni i nadbudowanej nad nią nowoczesnej konstrukcji przy ul. Nadwiślańskiej 2-4. Siedziba Cricoteki została otwarta w 2014 r. Wstęp do muzeum na wystawę stałą - czynna od 4.04.2020 r. - jest bezpłatny - na trzecim piętrze budynku.
Przewodnikiem po muzeum była Barbara Sienko. Kim był Tadeusz Kantor? Urodził się w 6.04. 1915 r. w Wielopolu Skrzyńskim jako syn Heleny i Mariana Kantorów. Jego ojciec 8.12.1940 r., w pierwszych transportach z Tarnowa został przewieziony do niemieckiego obozy pracy w Oświęcimia i zginął 18.03. 1942 r. w obozie Auschwitz-Birkenau. Tadeusz Kantor był reżyserem, rysownikiem, teoretykiem sztuki, scenografem, twórcą heppeningów, wybitnym reformatorem teatru XX wieku, jednym z najważniejszych postaci życia artystycznego w Polsce. Był absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1942–1944 - II wojny światowej i okupacji niemieckiej stworzył i kierował konspiracyjnym Teatrem Niezależnym. W 1955 r., razem z Maria Jaremą i Kazimierzem Mikulskim, założył Teatr Cricot 2, w którym do 1975 r. wystawił adaptacje dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza, następnie własne przedstawienia „Umarła klasa”(1975) Teatr Śmierci, „Wielopole, Wielopole” (1980), „Niech sczezną artyści” (1985), „Nigdy tu już nie powrócę” (1988), „Dziś są moje urodziny” (1990). Z inicjatywy Tadeusza Kantora w Krakowie w 1980 r. została założona Cricoteca jako żywe archiwum Teatru Cricot 2. Przechowuje się tu kolekcję rysunków oraz obiektów teatralnych ze spektakli Tadeusza Kantora, a także dokumenty związane z twórczością artysty. Tadeusz Kantor zmarł w Krakowie 8.12.1990 r. i spoczywa na Cmentarzu Rakowickim. Jego pracownia znajduje się w Krakowie przy ul. Siennej 7 a dom wypoczynku w Hucisku- oba obiekty planujemy zwiedzić.
Ekspozycja stała w Muzeum Cricoteka tworzy krajobraz po katastrofie, nieład eksponatów, jest ciemna i przygnębiająca. Jest znakiem dramatycznych wydarzeń XX wieku - II wojny światowej i pamięci artysty naznaczonej traumami. Niepewności i grozie towarzyszyły lekceważenie ryzyka śmierci i silna potrzeba tworzenia. Formą oporu wobec totalitaryzmów i wojen stały się dla Kantora bunt i skupienie na indywidualnym życiu ludzkim. Wystawa zadaje pytanie o wpływ historii na biografię i twórczość artysty oraz na sztukę w ogóle. Na wystawie jest film prezentujący fragmenty sztuk i wypowiedzi Tadeusza Kantora. W wycieczce uczestniczyło 13 osób: Marta Borowiec, Grażyna i Eugeniusz Bieniakowie, Jadwiga Duda, Halina i Marian Dylągowie, prezes KPW i organizatorka wycieczki, Zofia Prochwicz, Anna i Tadeusz Woźniakowie, Janina i Tadeusz Woźniakowie, Wanda Zagajewska, Tadeusz Ziobro. Dziękuję Pani Basi i wszystkim uczestnikom za udział w wycieczce. Po wycieczce wracając na przystanek autobusu 304 przechodziliśmy obok skweru z pomnikiem prezydenta Krakowa Juliusza Leo (1861-1918) w latach 1901-1904. Z muzeum mogliśmy zabrać m.in. bezpłatny „Kraków Tadeusza Kantora SPACEROWNIK”. Zachęcam do zwiedzenie Muzeum Cricoteci - warto w niej być.
Opracowała Jadwiga Duda
