Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW), zaprasza 30. 07. (środa) 2025 r. na godz.16.00-tą do Wieliczki do sali „Magistrat” w Urzędzie Miasta i Gminy przy ul. Powstania Warszawskiego 1 na 66 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! pt. „I wojna światowa (1914-1918) i udział w niej Wieliczan - Pamiętamy!’.
KPW zaprosiło do współpracy w organizacji spotkania: Oddział Krakowski Instytutu Pamięci Narodowej Biuro Upamiętnienia Walk i Męczeństwa Patronat Honorowy nad spotkaniem objął Burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka Rafał Ślęczka.
Temat I wojny światowej był prezentowany w ramach spotkań z cyklu Wieliczka-Wieliczanie" na 76, 85, 202 spotkaniach, zebrane treści zostały zawate w zeszytach 30 , 76, 147 „Biblioteczki Wielickiej". Miejsca upamiętniające wydarzenia tej wojny na naszym terenie zostały przedstawione na 97 spotkaniu i opublikowane w zeszycie 42 „Biblioteczki Wielickiej".
„28. 06. 1914 r. w stolicy Bośni, Sarajewie, w wyniku zamachu zginął arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg, następca tronu Austro-Węgier - padły pierwsze strzały, które stały się bezpośrednią przyczyną wybuchu Wielkiej Wojny nazwanej I wojną światową. Polska, choć sama nie istniała jako państwo, stała się polem licznych bitew, w których ginęli masowo wcieleni do zaborczych armii Polacy. 6. 08. 1914 r., w dniu wybuchu wojny między Austrią a Rosją, granicę Królestwa Polskiego przekroczył przybyły z Krakowa oddział strzelców J. Piłsudskiego zwany I Kompanią Kadrową, który miał wywołać powstanie przeciw Rosji.7 i 25. 08. 1914 r. z Wieliczki wyruszyły do Krakowa dwa oddziały ochotników pod dowództwem Bolesława Szpunara i Tadeusza Bierczyńskiego - walczyły w I i II brygadzie Legionów Polskich. W armii austriackiej służyli i walczyli mieszkańcy Wieliczki i okolic. 28.11. 1914 r. Wieliczkę opuściło wojsko austriackie a wkroczyło do niej wojsko rosyjskie, które okupowało miasto do 6 grudnia 1914 r. W dniach 25-26 grudnia 1914 r. pluton wielicki B. Szpunara został rozbity pod Łowczówkiem k. Tarnowa. Wydarzenia I wojny w Wieliczce upamiętniają: cmentarz wojenny nr 381 z grobami 93 żołnierzy i obeliskiem „Pro – Patria – Mortuis 1914-1918, tablice, na których napisy utrwalają pamięć o wyjściu 7. 08. 1914 r. Oddziału Strzelców pod dowództwem B. Szpunara i T. Bierczyńskiego przy Pomniku Niepodległości i w klasztorze OO. Franciszkanów, obelisk na wzgórzu Kaim, który przypomina odparcie Rosjan spod Krakowa przez żołnierzy austro-węgierskich w dniu 6. 12. 1914 r.”
30.07. b.r. o godz16.00-tej w sali „Magistrat” rozpocznie się 66 spotkanie „Wieliczka-Wieliczanie” Bis! koncertem w wykonaniu uczniów z Wielickiej Kopalni Talentów pod dyrekcja Patryka Przetacznika.
Następnie wysłuchamy prelekcji:
1. Bohdan Piotrowicz, historyk, członek KPW - „I wojna światowa (1914-1918) - zarys wydarzeń.”
2. Marcin Perek, członek KPW - „Żołnierze Legionów Polskich z terenu miasta Wieliczki i okolicy, pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce. Ich losy podczas I wojny światowej. Cmentarz wojenny nr 381.”
3. Jan Matzke, członek KPW - „Wieliccy legioniści, Kawalerowie Orderu Virtuti Militari.”
4. Maria Konieczny z Oddziału Krakowskiego Instytutu Pamięci Narodowej (IPN) z Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa - „Renowacja przez IPN w Krakowie grobów legionistów na wielickim cmentarzu: Bolesława (1899-1920) i Zbigniewa (1900-1918) Machowiczów, Eugeniusza (1898-1922) i Józefa Hruziuk (1901-1986)”.
5. Wspomnienia-Dyskusja.
Spotkanie prowadzi Aleksandra Pasek, viceprezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”.
Uwaga! Godz.15.00 - zbiórka na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce przy kaplicy- z Janem Matzke odwiedzamy groby na cmentarzu wojennym nr 381 i ww. wymienione.
Opracowała Jadwiga Duda
